این کریدور\xa0یکی از مهم ترین گذرگاههای ارتباطی است که با ابتکار سه کشور ایران\xa0روسیه\xa0و هند تاسیس شد و سپس با پذیرفتن 11 کشور دیگر شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان، سوریه و بلغارستان، خود را به عنوان مسیری جایگزین و قابل اعتماد به اثبات رسانده است.
اواخر خرداد ماه سال جاری و همزمان با سفر قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهوری قزاقستان به تهران، \xa0قطار باری حامل محموله کانتینری گوگرد مسیر ریلی قزاقستان، ترکمنستان، ایران، ترکیه؛ مسیری که می توان از آن به عنوان ریل طلایی اتصال چین به اروپا نیز نام برد، از ترکمنستان وارد ایستگاه راه آهن اینچه برون دراستان گلستان شد و عصر همان روز نیز سوت آن در تهران به صدا درآمد. این مسیر ریلی پتانسیل آن را دارد که در آینده، اصلی ترین خط اتصال چین -اروپا باشد.
\xa0
موقعیت جغرافیایی و دسترسی زمینی از طریق خاک ایران، برای هند، پاکستان و افغانستان نیز جذابیت های زیادی دارد و تلاش هند برای توسعه بندر چابهار، تاکید پاکستان و ترکیه بر افزایش فعالیت شبکه ریلی پاکستان -ایران- ترکیه از جمله بخشی از دلایل این جذابیت است.
راه گذر شمال - جنوب یا\xa0کریدور\xa0شمال-جنوب که از ایران می گذرد یکی از این مسیرهای راهبردی در نیم کره شرقی جهان است.
به باور کارشناسان، \xa0این خط آهن با توجه با اتصال آن به خطوط آهن کشورهای اروپایی، رویدادی بسیار مهم در عرصه اقتصادی هر سه کشور به شمار می رود و به گسترش پیوندهای اقتصادی و دیپلماتیک بین پایتخت های این سه کشور کمک خواهد کرد. بازرگانان هر سه \xa0کشور می توانند با استفاده از این خط آهن که درحال حاضر فقط به حمل و نقل کالا اختصاص دارد به مبادلات تجاری خود وسعت ببخشند. این طرح در واقع بخشی از طرح بزرگ دولت چین تحت عنوان یک جاده یک کمربند محسوب می شود که دولت چین برای توسعه تجارت با این سه کشور و کشورهای اروپایی آن را به اجرا در آورده است. \xa0
این راه گذر، مهمترین حلقه تجارت بین آسیا و اروپا است که در مقایسه با مسیرهای سنتی از نظر مسافت و زمان تا ۴۰ درصد کوتاهتر و از نظر هزینه تا ۳۰ درصد ارزانتر است. کریدور شمال – جنوب یکی از مسیرهای مهم ترانزیتی در آسیای میانه است و کشورهای در مسیر این راه گذر هر یک با تشکیل اتحادیه و انعقاد قراردادهای همکاری در رقابتی همه جانبه به توسعه و تجهیز بنادر، جاده ها، ترمینال و مسیرهای ریلی خود می پردازند.
یکی از نکات مهم اجرایی شدن ترانزیت کالا درمسیر ریلی قزاقستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه این است که بخشی از کالاها و بارهای کریدور- چین - روسیه - اروپا، به مسیری مناسب تر یعنی مسیر چین - قزاقستان - ترکمنستان – ایران – ترکیه و سپس اروپا هدایت می شود که این امر می تواند برای ایران یک دستاورد بزرگ و فرصتی طلایی برای در زمینه ترانزیت کالا باشد.
برخی کشورهای حوزه آسیای میانه به دلیل عدم دسترسی به آبهای آزاد، نگاه ویژه به سواحل جنوبی ایران برای جبران این محرومیت جغرافیایی دارند. \xa0
به گزارش ایرنا، حضرت آیت الله خامنه ای روز چهارشنبه گذشته در بیاناتی که در دیدار دانش آموزان\xa0در آستانه سیزدهم آبان ماه، روز دانش آموز و روز ملی مبارزه با استکبار مطرح کردند، به نقاط قوت کشور از جهات مختلف از جمله موقعیت راهبردی جغرافیایی ایران اشاره کردند و گفتند: «ما چهارراه ارتباطات شرق و غرب و شمال و جنوبیم. شما روی نقشه نگاه کنید، نقشه ی دنیا را بگذارید نگاه کنید؛ ما در یک نقطه ی حسّاس هستیم. شرق و غرب از ما میتوانند عبور کنند؛ شمال و جنوب هم از ما میتوانند عبور کنند. ما یک معبرِ ترانزیتِ بسیار پیشرفته و خوبی میتوانیم در دنیا باشیم. البتّه احتیاج دارد به خطوط راه آهن، خطوط ریلی؛ با جادّه نمیشود که من راجع به این خطوط ریلی هم باز ــ این درددل ها را با شما جوانها باید بکنیم ــ مکرّر در دولتهای مختلف راجع به خطوط ریلی من تأکید کرده ام؛ (۲۶)\xa0متأسّفانه کوتاهی شده. البتّه در آن اوایلِ بعد از رحلت امام چرا، یک مقداری کارهای ریلی خوبی انجام شد، [ولی] بعدش دیگر کار درستی انجام نشده و حالا ان شاءالله بنا دارند کارهای خوبی را انجام بدهند. ما بایستی ان شاءالله در این زمینه ی رفت وآمدها و حمل و نقل بتوانیم جایگاه خودمان را پیدا کنیم.»
اینکه سالانه ۱۵ هزار قطار بین چین اروپا تردد می کند، نکته ای قابل توجه است و ایران این پتانسیل را دارد که بیش از پیش، به عنوان یک مسیر مطلوب ریلی میان چین و بازار غرب مورد توجه قرار گیرد.
چانگ هوا سفیر چین در تهران در سفری که تابستان امسال به استان گیلان داشت، با اشاره به جایگاه و نقش مهمی که ایران در جاده ابریشم داشته، گفت: نقش گیلان در کریدور شرق به غرب تعیین کننده است در حالیکه سرمایه گذاران و تجار چینی و کشورهای دیگر از ظرفیت های بندری این استان ناآشنا هستند.
به گفته سفیر چین، \xa0سالانه ۱۵ هزار قطار از چین به اروپا کالا ترانزیت می کنند در حالیکه این رقم در ایران ۱۴۳ قطار است و این اصلاً کافی نیست و باید بتوانیم بیش از پیش در این زمینه را برای ترانزیت کالا از ایران فراهم کنیم.
اکنون که زمینه گسترش همکاری ها میان ایران و چین به واسطه یک قرارداد همکاری بلند مدت فراهم شده است، فرصتی طلایی برای گسترش، نوسازی و مدرن سازی شبکه ریلی باری و مسافری ایران و افزایش اتصال آن به شبکه های ریلی بین المللی ایجاد شده است و با توجه به تاکید موکد رهبر معظم انقلاب بر ضرورت توجه به این مهم با هدف بهره برداری حداکثری از ظرفیت های بی بدیل ایران در حوزه ترانزیت ریلی، دیگر جای تعلل و غفلت از این مهم نیست.